Wat er gebeurt in je hoofd tijdens een stilte
Een stilte lijkt van buiten gewoon de afwezigheid van geluid, maar in je hoofd gebeurt juist heel veel. Wanneer een gesprek stilvalt, gaan we vaak direct op zoek naar een verklaring. Vindt de ander mij saai? Zeg ik iets verkeerd? Die gedachten kunnen in een paar seconden voor spanning zorgen.
Onze hersenen houden van voorspelbaarheid. In een gesprek wisselen woorden elkaar vlot af, je weet ongeveer wat er gaat komen. Als die woorden ineens stoppen, voelt dat als een kleine onderbreking in de veilige routine. Voor sommige mensen is dat ongemakkelijke gevoel sterker, bijvoorbeeld als ze perfectionistisch of wat onzeker zijn.
Ook speelt cultuur een rol. In Nederland zijn we best direct en praten we graag door. In andere landen, zoals Japan of Finland, zijn langere stiltes in een gesprek heel normaal. Wat jij als ongemakkelijk ervaart, is dus voor een ander misschien gewoon een rustig moment.
Waarom jij je sneller ongemakkelijk kunt voelen
Angst voor oordeel van anderen
Een veelvoorkomende reden is de angst om beoordeeld te worden. Als het gesprek stokt, leg je de schuld vaak bij jezelf. Terwijl een stilte ook kan ontstaan omdat de ander gewoon even nadenkt, moe is of met iets heel anders bezig is in zijn hoofd.
Gewoonte om stiltes direct op te vullen
Misschien heb je geleerd dat een goed gesprek altijd gezellig en vlot moet zijn. Daardoor voel je je automatisch verantwoordelijk om elk leeg moment op te vullen. Je gaat gehaast praten, maakt grapjes die niet goed landen of stelt vragen die eigenlijk nergens over gaan. Dit kan juist méér spanning creëren.
Extra gevoelig voor prikkels
Mensen die gevoelig zijn voor sfeer pikken direct kleine veranderingen op. Als het ineens stil wordt, voelt dat voor hen groter dan voor iemand die daar minder op let. Je merkt dan niet alleen de stilte op, maar ook lichaamstaal, gezichtsuitdrukking en je eigen hartslag.
Zo kun je beter met stiltes omgaan
Bekijk een stilte als een pauze, niet als een falen
Probeer een stilte te zien als een punt aan het einde van een zin. Een gesprek hoeft niet een eindeloze stroom woorden te zijn. Een paar seconden niets zeggen geeft ruimte om na te denken, te voelen wat het vorige echt met je deed en een volgend onderwerp te kiezen dat beter past.
Oefen bewust met korte stiltes
Je kunt jezelf trainen. Tel in je hoofd tot drie voordat je weer iets zegt, ook als het even stil valt. Vaak merk je dat de ander in die tijd al begint te praten. Zo ontdek je dat de verantwoordelijkheid niet alleen bij jou ligt en dat de wereld niet instort als je even niets zegt.
Zeg hardop wat er gebeurt
Als een stilte echt spannend voelt, kun je hem juist benoemen. Zinnen als “ik moet even nadenken” of “het is even stil, hè” halen de spanning eruit. Je maakt duidelijk dat er niets mis is, je bent gewoon bezig met verwerken of zoeken naar woorden.
Door stiltes niet langer als vijand maar als hulpmiddel te zien, worden gesprekken rustiger, eerlijker en vaak ook een stuk prettiger voor iedereen.
