Wat is tegen jezelf praten precies
Tegen jezelf praten klinkt misschien een beetje vreemd, maar bijna iedereen doet het. Soms hardop, soms alleen in gedachten. Je herhaalt een planning voor de dag, oefent een lastig gesprek of mompelt een reactie nadat iemand weg is. Dit soort zelfgesprekken zijn een manier waarop je brein informatie ordent.
Er is een verschil tussen innerlijke gedachten en echt praten. Innerlijke gedachten hoor je alleen in je hoofd. Hardop praten doe je met je stem, vaak zonder dat je het zelf doorhebt. Beide vormen horen bij normale mentale processen en zeggen meestal niets over je geestelijke gezondheid.
Waarom praten we tegen onszelf
Helpen bij nadenken en keuzes maken
Zelfgesprekken helpen je om beter na te denken. Door woorden te geven aan wat je voelt of wilt, wordt het overzichtelijker. Je kunt voordelen en nadelen benoemen, twijfels uitspreken en stap voor stap een keuze opbouwen. Het is alsof je een soort intern overleg voert met jezelf.
Onthouden en concentreren
Veel mensen praten tegen zichzelf als ze iets niet willen vergeten. Je hoort zinnen als “sleutels in tas, telefoon op tafel, jas aan” terwijl je de deur uitgaat. Door informatie hardop te herhalen, leg je het beter vast in je geheugen. Ook tijdens het studeren of werken kan zachtjes meelezen helpen om de aandacht vast te houden.
Emoties verwerken
Tegen jezelf praten kan ontspannend zijn. Na een drukke dag herhaal je bijvoorbeeld wat er is gebeurd en hoe je je daarbij voelde. Door het uit te spreken, voel je beter wat je dwarszit. Je kunt jezelf geruststellen met zinnen als “het komt wel goed” of “ik heb gedaan wat ik kon”, wat stress kan verminderen.
Wanneer is het normaal en wanneer niet
Gezonde zelfgesprekken
In veel situaties is praten tegen jezelf heel normaal. Het wordt zelfs gezien als handig hulpmiddel. Zeker als je jezelf motiveert, plannen maakt of jezelf tot rust brengt, ondersteunt het je dagelijks functioneren. Ook kinderen die hardop denken tijdens het spelen, ontwikkelen zo hun taal en denkvermogen.
Signalen om op te letten
Toch zijn er momenten waarop het goed is om even stil te staan bij je zelfgesprekken. Word je er onrustig van, scheld je jezelf voortdurend uit of hoor je stemmen die niet als jouw eigen gedachten voelen, dan kan het verstandig zijn om hulp te zoeken. Het verschil zit vooral in de controle. Bij gezonde zelfspraak weet je dat de woorden van jou komen en kun je besluiten om ermee te stoppen of het te veranderen.
Hoe je zelfspraak positief kunt inzetten
Vriendelijker tegen jezelf praten
Je kunt leren om bewust vriendelijker tegen jezelf te praten. Vervang zinnen als “ik kan dit niet” door “ik vind dit moeilijk, maar ik kan het stap voor stap proberen”. Door je innerlijke toon te verzachten, kun je meer zelfvertrouwen en rust ervaren in alledaagse situaties.
Probeer ook op te merken wanneer je tegen jezelf praat. Door er even bij stil te staan, merk je snel dat het een normaal onderdeel is van hoe je denkt en voelt. In plaats van je ervoor te schamen, kun je het gebruiken als hulpmiddel om je dag duidelijker en lichter te maken.
