Wat je precies ruikt als het gaat regenen
Veel mensen herkennen het meteen: je loopt buiten en ineens ruik je dat het gaat regenen. Nog voordat de eerste druppels vallen, hangt er een typische geur in de lucht. Die geur heeft zelfs een naam: petrichor. Dat woord wordt gebruikt voor de geur van droge grond die nat wordt door regen. Het is een combinatie van verschillende stoffen die samen dat herkenbare aroma vormen.
Op droge dagen hopen bepaalde stoffen zich op in de bodem en op stoeptegels, stenen en bladeren. Zodra de eerste regendruppels vallen, nemen ze die stoffen mee omhoog in kleine luchtbelletjes. Die luchtbelletjes knappen, waardoor de geur vrijkomt en zich snel verspreidt. Daarom kun je soms al op een afstand ruiken dat het ergens regent of net geregend heeft.
De rol van planten, bacteriën en ozon
Wat planten ermee te maken hebben
Planten spelen een grotere rol dan je misschien denkt. In droge periodes maken sommige planten olieachtige stoffen aan die in de bodem en in kleine scheurtjes van stenen trekken. Als het lang droog is geweest, hoopt die olie zich op. Komt er dan eindelijk regen, dan komt die olie in kleine hoeveelheden vrij. Dat geeft een kruidige, aardse geur die veel mensen als rustgevend ervaren.
Hoe langer het droog is geweest, hoe sterker je die geur vaak ruikt als het eindelijk regent. Dat verklaart waarom een zomerse bui na weken droogte vaak veel intenser ruikt dan een willekeurige regenachtige dag in de herfst.
Waarom bacteriën belangrijk zijn voor de regenlucht
Ook microscopisch kleine bacteriën in de bodem doen mee. Een bekende groep zijn de actinobacteriën. Zij maken een stof aan die geosmine heet. Deze stof heeft een sterke, aardse geur en mensen zijn daar bijzonder gevoelig voor. Zelfs in heel lage concentraties kunnen we geosmine ruiken. Regen helpt die stof uit de grond los te maken en in de lucht te verspreiden.
Diezelfde geosmine zorgt er ook voor dat water soms een beetje “modderig” kan ruiken of smaken. In kleine hoeveelheden ervaren veel mensen die geur juist als prettig en natuurlijk.
Ozon en de geur van naderend onweer
Als er onweer in de lucht hangt, ruiken sommige mensen een scherpe, bijna “schone” geur. Dat kan ozon zijn. Bij bliksemontladingen ontstaan er chemische reacties in de lucht waardoor er ozon gevormd kan worden. Ozon heeft een duidelijke, frisse maar ook wat prikkelende geur. Ruik je dat vlak voor een bui, dan kan dat een teken zijn dat er onweer aankomt of dat er hogere luchtlagen worden gemengd met de lucht vlak boven de grond.
Wat de regenlucht kan vertellen over het weer
Droge periode of juist niet
Is de regenlucht heel sterk en aards, dan is de kans groot dat het lang droog is geweest. Er zijn dan veel stoffen opgehoopt die in één keer vrijkomen. Bij regelmatige regenbuien ruik je die typische petrichor meestal minder intens, omdat de bodem al vaker is “schoongespoeld”.
Ruik je vooral nat asfalt of natte stenen, dan heeft het meer te maken met vuil, stof en uitlaatgassen die door de regen even loskomen. Dat is minder romantisch, maar wel een goed voorbeeld van hoe regen de lucht tijdelijk kan veranderen.
Waarom we de geur van regen zo prettig vinden
Er zijn verschillende ideeën waarom zoveel mensen de geur van regen fijn vinden. Een praktische verklaring is dat regen vaak goed nieuws is voor planten, landbouw en drinkwater. Onze hersenen zouden die geur daardoor onbewust koppelen aan veiligheid en overvloed. Daarnaast speelt ook herinnering een rol: de geur van regen wordt vaak verbonden met vakantie, spelen buiten als kind of knusse momenten binnen als het buiten nat is.
De volgende keer dat je buiten loopt en je ruikt dat het gaat regenen, weet je dat je eigenlijk een mengsel ruikt van planten, bacteriën, steen en soms zelfs een beetje onweer. Een alledaags moment, maar met een verrassend interessant verhaal erachter.
