Wat je eigenlijk ruikt als het gaat regenen
Veel mensen herkennen het: nog vóórdat de eerste druppels vallen, ruik je dat het gaat regenen. Die typische geur is geen magie, maar een combinatie van verschillende stoffen in de lucht en in de bodem. Wetenschappers hebben deze geur zelfs een naam gegeven: petrichor.
Petrichor ontstaat wanneer oliën en stoffen uit de grond en van planten vrijkomen. Tijdens een lange droge periode hopen deze stoffen zich op in de bovenste laag van de bodem en op stenen, bladeren en stoeptegels. Zodra de eerste regendruppels vallen, lossen ze een deel van deze stoffen op en nemen ze die mee omhoog de lucht in.
De rol van bacteriën in de regenlucht
Geosmine: het stofje achter de aardse geur
Eén van de belangrijkste spelers in de regenlucht is een stofje dat geosmine heet. Dit wordt aangemaakt door bepaalde bodembacteriën, vooral streptomyces. Deze bacteriën leven in de aarde en breken organisch materiaal af, zoals bladeren en dode plantenresten.
Geosmine heeft een sterke aardse geur waar mensen extreem gevoelig voor zijn. We kunnen het al ruiken in piepkleine hoeveelheden. Als regendruppels op de grond vallen, slaan ze kleine luchtbelletjes los uit de bodem. In die belletjes zitten geosmine en andere geurstoffen. De belletjes stijgen op en barsten, waardoor de geur zich door de lucht verspreidt.
Waarom we die geur zo prettig vinden
Er zijn verschillende theorieën over waarom veel mensen de geur van regen fijn vinden. Een mogelijk verklaarbare reden is dat water vroeger essentieel was voor overleven. Een neus die een naderende regenbui kon ruiken, gaf een evolutionair voordeel. De positieve associatie met regen kan daardoor diep in ons brein verankerd zijn geraakt.
Waarom regen in de stad anders ruikt dan in het bos
Regen ruikt niet overal hetzelfde. In een bos ruik je vooral natte aarde, bladeren en hout. In de stad komt daar een mix bij van asfalt, uitlaatgassen en soms zelfs rioollucht. Toch merk je ook in de stad vaak die herkenbare frisse regenlucht, vooral na een langere droge periode.
Op warme zomerdagen kan de eerste regenbui een wat minder aangename geur losmaken. Dat komt doordat opgehoopt vuil, stof en soms olie van de straat worden losgespoeld. Pas als het langer doorregent, verdwijnt die lucht en blijft de frissere regenlucht over.
Waarom de lucht na onweer zo fris aanvoelt
Na een onweersbui zeggen mensen vaak dat de lucht zo schoon aanvoelt. Dat heeft te maken met ozon, een gas dat hoog in de atmosfeer voorkomt. Bij bliksemontladingen kunnen kleine hoeveelheden ozon dichter bij de aarde ontstaan. Ozon heeft een scherpe, schone geur die soms wordt vergeleken met die van een kopieerapparaat of zwembad.
Daarnaast spoelt een stevige bui letterlijk stof en pollen uit de lucht. Daardoor ademt de lucht na onweer frisser, vooral als het net heel benauwd en warm was.
Kun je regen echt ruiken voordat hij valt
In sommige gevallen kun je regen ruiken voordat het daadwerkelijk regent. Sterke wind kan geuren vooruitblazen vanuit een gebied waar het al regent. Ook kunnen veranderingen in luchtvochtigheid en temperatuur ervoor zorgen dat geuren beter bij je neus komen. Je ruikt dan een combinatie van vochtige lucht, geosmine en andere stoffen die al in beweging zijn, nog vóór de eerste druppel de grond raakt bij jou in de straat.
