Wat gebeurt er in je hoofd als je het ineens kwijt bent?
Je kent het vast: je bent aan het praten, steekt enthousiast van wal en ineens… weg. Je weet dat je iets wilde zeggen, maar de precieze woorden zijn spoorloos verdwenen. Dat ongemakkelijke stilte-moment is heel normaal en heeft alles te maken met hoe je brein informatie verwerkt.
Ons werkgeheugen, het korte termijn geheugen van je hersenen, kan maar een paar dingen tegelijk vasthouden. Denk aan 5 tot 7 stukjes informatie. Zodra er iets tussendoor komt, bijvoorbeeld een vraag van iemand of een geluid in de ruimte, raakt dat geheugen overbelast. Het gevolg: het zinnetje dat je wilde zeggen, valt als het ware uit de rij.
Waarom gebeurt het vaker als je moe of gestrest bent?
Als je goed uitgerust en ontspannen bent, kan je brein informatie makkelijker ordenen. Maar als je moe, gestrest of afgeleid bent, moet je werkgeheugen harder werken. Daardoor glippen kleine dingen, zoals een eigen opmerking die je wilde maken, sneller weg.
De rol van stresshormonen
Bij stress maken je hersenen stresshormonen aan, zoals cortisol. Die zorgen ervoor dat je scherp blijft op dingen die “belangrijk” lijken, bijvoorbeeld een deadline of een conflict. Minder belangrijke informatie, zoals het grapje dat je net wilde maken, krijgt dan minder prioriteit. Het kan daardoor sneller verdwijnen voordat je het uitspreekt.
Moeheid en multitasken
Ben je moe, dan werken verschillende hersengebieden trager. Multitask je ondertussen ook nog, bijvoorbeeld praten, luisteren en ondertussen je telefoon in de gaten houden, dan raakt je brein overbelast. Het gevolg: de zin die je wilde uitspreken, wordt niet goed opgeslagen en is ineens onvindbaar.
Wat kun je doen om minder vaak je woorden te vergeten?
Hoewel dit probleem heel gewoon is, kun je het wel een beetje beperken. Een eerste stap is rustiger praten en jezelf meer tijd geven. Veel mensen proberen tijdens een gesprek alvast vooruit te denken naar hun volgende zin. Daardoor ben je minder aanwezig bij wat je op dat moment zegt, en gaat de gedachte juist makkelijker verloren.
Ook helpt het om korte pauzes te nemen als je merkt dat je hoofd vol zit. Even ademhalen, je aandacht terugbrengen naar het hier en nu en dan pas weer praten. Dat klinkt simpel, maar geeft je werkgeheugen net genoeg ruimte om de juiste woorden weer op te vissen.
Is het een teken dat er iets mis is?
In de meeste gevallen niet. Af en toe vergeten wat je wilde zeggen, hoort gewoon bij een druk, menselijk brein. Pas als je merkt dat je voortdurend woorden kwijt bent, moeite hebt met alledaagse dingen of ook andere vormen van geheugenverlies opvallen, is het verstandig om je huisarts te raadplegen. Maar voor de meesten van ons is het gewoon een signaal dat ons hoofd even te vol is.
De volgende keer dat je midden in een zin vastloopt, weet je dus: er is niets mis met jou, je hersenen proberen alleen veel tegelijk te doen.
