Het vreemde gevoel van iets vergeten
Je loopt vast wel eens naar de keuken, slaapkamer of zolder en zodra je binnenstapt, weet je niet meer waarom je daarheen ging. Het voelt soms alsof je geheugen je in de steek laat, maar dit verschijnsel is heel normaal. Veel mensen maken zich onnodig zorgen, terwijl er een logische verklaring uit de psychologie voor bestaat.
Deur-effect: wat er in je hoofd gebeurt
Psychologen noemen dit verschijnsel het deur-effect. De naam komt voort uit onderzoeken waarbij proefpersonen door een deur naar een andere ruimte moesten lopen. Zodra zij de grens van een nieuwe kamer overstaken, vergaten ze vaker wat ze van plan waren dan wanneer ze in dezelfde ruimte bleven.
Je hersenen gebruiken de overgang van de ene ruimte naar de andere als een soort hoofdstukwisseling. Alsof je in een boek aan een nieuwe pagina begint. In je hoofd wordt informatie over de vorige situatie als minder belangrijk gezien, zodat er ruimte vrijkomt voor nieuwe prikkels. Dat helpt normaal gesproken bij het ordenen van informatie, maar zorgt soms ook voor het plotseling vergeten van je bedoeling.
Waarom gewone dagelijkse dingen dit versterken
Te veel prikkels tegelijk
Ons dagelijks leven zit vol kleine taken en afleidingen. Terwijl je naar de keuken loopt om een glas water te pakken, zie je misschien een bericht op je telefoon, hoor je de wasmachine piepen of ruik je dat het eten bijna klaar is. Al die prikkels concurreren om aandacht, waardoor het oorspronkelijke plan simpelweg naar de achtergrond verdwijnt.
Automatische piloot in huis
Thuis beweeg je vaak op de automatische piloot. Je kent de route, hoeft niet na te denken over waar je loopt en daardoor dwalen je gedachten gemakkelijk af. Juist omdat je niet bewust bezig bent met elke stap, kan het oorspronkelijke doel snel vervagen zodra je een nieuwe ruimte binnenstapt.
Is dit een teken dat er iets mis is
In de meeste gevallen is dit verschijnsel helemaal geen teken van een slecht geheugen of een gezondheidsprobleem. Het hoort bij de manier waarop een gezond brein informatie filtert. Pas als je merkt dat je voortdurend belangrijke dingen vergeet, afspraken mist of moeite hebt met eenvoudige dagelijkse handelingen, is het verstandig om een huisarts te raadplegen.
Handige trucjes om minder te vergeten
Maak je bedoeling concreet
Voor je een kamer inloopt, kun je je plan hardop of in gedachten kort herhalen. Zeg bijvoorbeeld: ik ga naar de keuken om mijn glas te vullen. Door het doel even duidelijk te formuleren, geef je je brein een extra geheugensteuntje.
Gebruik zichtbare herinneringen
Leg het voorwerp dat bij je taak hoort in het zicht. Moet je nog medicijnen innemen, zet dan alvast een glas klaar. Wil je iets niet vergeten mee te nemen, leg het dicht bij de deur. Zo maak je gebruik van je omgeving als extra geheugen.
Accepteer dat het soms erbij hoort
Af en toe vergeten waarom je een kamer binnenloopt, hoort bij het mens-zijn. Door het te herkennen als iets normaals, voorkom je dat je onnodig stress of angst ontwikkelt over je geheugen. Vaak schiet het je na een paar seconden alsnog weer te binnen.
