wat gebeurt er in de lucht als het net geregend heeft
Iedereen kent het: je doet een raam open na een bui en meteen valt die typische geur op. Veel mensen vinden het een frisse, bijna schone geur, maar wat ruik je eigenlijk precies? De lucht zelf heeft geen geur, maar alles wat in de lucht en op de grond gebeurt, zorgt samen voor dit bekende fenomeen.
Na regen verandert er van alles in de natuur. Druppels slaan neer op stenen, aarde, bladeren en gebouwen. Daarbij komen kleine deeltjes en stoffen vrij die normaal minder goed te ruiken zijn. Doordat de lucht vaak koeler en vochtiger is na een bui, blijven geuren bovendien langer hangen en vallen ze sneller op.
de rol van petrichor: geur van droge grond
Een belangrijk woord bij dit onderwerp is petrichor. Dit is de naam voor de typische geur die vrijkomt wanneer regen valt op droge grond. Wetenschappers ontdekten dat deze geur vooral ontstaat door oliën en stoffen die zich in droge perioden ophopen in de bodem en op stenen oppervlakken.
hoe petrichor ontstaat
In de grond leven bacteriën en andere micro-organismen. Sommige daarvan maken een stof aan die geosmine heet. Deze stof heeft een heel sterke, aardse geur. Als het lang droog is, hopen geosmine en andere stoffen zich op in de bovenste laag van de aarde. Zodra de eerste druppels vallen, slaan ze als het ware kleine luchtbelletjes los waarin die stoffen gevangen zitten. Die luchtbelletjes schieten omhoog en komen in de buitenlucht terecht. Jij ruikt dat als een kruidige, aardse regenlucht.
waarom je de geur soms sterker ruikt
De geur is vaak het sterkst na een lange droge periode en bij de eerste lichte buien. Hoe droger de grond, hoe meer stoffen zich hebben verzameld. Bij hevige plensbuien spoelt een deel sneller weg en kan de geur juist korter of minder subtiel aanwezig zijn.
ozon en de frisse geur tijdens onweer
Naast petrichor speelt ook ozon een rol. Tijdens een onweersbui ontstaan bliksemflitsen met enorme energie. Die energie kan de lucht tijdelijk veranderen. Normale zuurstofmoleculen worden soms omgezet in ozon, een vorm van zuurstof met drie atomen in plaats van twee.
waarom ozon anders ruikt
Ozon heeft een scherpe, bijna metalen geur die veel mensen als fris ervaren. De lucht lijkt dan schoner, alsof er een raam is opengezet in een benauwde kamer. In werkelijkheid is het vooral een andere samenstelling van de lucht rondom je. Die typische onweerachtige geur kun je soms al ruiken voordat de regen echt begint, zeker als de wind de lucht met ozon naar je toe blaast.
planten, steden en jouw eigen neus
De omgeving waarin je woont, bepaalt ook hoe de lucht na regen ruikt. In een bos ruik je meer blad, aarde en mos. In de stad merk je eerder nat asfalt, steen en soms uitlaatgassen die door de regen zijn losgekomen. Planten geven bovendien geuren af die door vocht beter te ruiken zijn. Denk aan nat gras of struiken die opeens veel sterker lijken te ruiken na een bui.
Ook jouw eigen neus speelt een rol. Sommige mensen zijn gevoeliger voor geosmine of ozon dan anderen. Wat voor de een heerlijk ruikt, kan voor de ander juist zwaar of muf aanvoelen. Toch delen we één ervaring: de wereld voelt na regen vaak even anders, alsof alles een korte reset heeft gekregen.
